3^η του Σεπτέμβρη, ημέρα ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ. Η μόνη ημερομηνία ίδρυσης πολιτικού κόμματος στην Ελλάδα που τιμάται και ανακαλείται με τόσο έντονα συναισθήματα και παραδόξως, εν πολλοίς, με οριζόντια πολιτικά χαρακτηριστικά.

Οι λόγοι πολλοί, για το έργο και τη συνεισφορά του. Για το ριζοσπαστισμό της πολιτικής του ρητορικής και πρακτικής. Για την εμβάθυνση της δημοκρατίας, για τις ευκαιρίες και την κοινωνική κινητικότητα. Για το κοινωνικό κράτος, την πρόνοια, τη φροντίδα και την προτεραιότητα στους ασθενέστερους, τους μη προνομοιούχους. Την έμφαση στην Ελλάδα που αγωνίζεται, αυτήν της παραγωγής, της αγροτιάς, της νέας γενιάς. Την εθνική συμφιλίωση, την κοινωνική χειραφέτηση, τον πρωταγωνιστικό ρόλο της χώρας στην Ευρώπη και τον κόσμο.

Αλλά αν έπρεπε στην πράξη να επιλέξουμε το κεντρικό πολιτικό πρόταγμα που χάραξε ανεξίτηλα το ΠΑΣΟΚ και τον Ανδρέα Παπανδρέου, στην καρδιά των Ελλήνων, ήταν η πρωτάκουστη τότε πολιτική σύζευξη του εθνικού πατριωτισμού με την κοινωνική πολιτική και την προοδευτική ατζέντα διακυβέρνησης. Έτσι μίλησε σε όλους, με τρόπο και γλώσσα απλή, για τις ανάγκες αλλά και το συναίσθημα τους. Έτσι έβαλε τις βάσεις για την εθνική λαϊκή ενότητα.

Αυτή που στη συνέχεια και στην ιστορική διαδρομή του ΠΑΣΟΚ, εμπλουτίστηκε με τις αιχμές της ευρωπαϊκής προοπτικής, του εκσυγχρονισμού των εθνικών και κρατικών υποδομών, των μεγάλων έργων, αλλά και της εξυγίανσης του κράτους, της διαφάνειας, των μεγάλων μεταρρυθμίσεων για τη δημόσια διοίκηση, την αξιοκρατία, τη θωράκιση των θεσμών.

Όμως, η παρελθοντική αναφορά είναι πάντα εύκολη, για το κυρίαρχα θετικό πρόσημο ενός χώρου που άλλαξε τη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδα. Το δύσκολο ερώτημα πάντα αφορά το σήμερα. Τι θα έκανε ο Ανδρέας Παπανδρέου αν ζούσε.

Επιτρέψτε μου όμως να το αντιστρέψω. Για να είμαστε χρήσιμοι και όχι απλώς βολικά ρομαντικοί. Τι πρέπει, λοιπόν, να κάνουμε σήμερα εμείς, με βάση τη δική του παρακαταθήκη, αλλά και την εμπειρία από τη συνεισφορά του ίδιου και των χιλιάδων μικρότερων και μεγαλύτερων αγωνιστών της δημοκρατικής παράταξης. Προκειμένου να θέσουμε το δικό μας κεντρικό πολιτικό πρόταγμα.

Ποιο είναι αυτό; Το πώς θα κερδίσουμε ξανά την εμπιστοσύνη των Ελλήνων που εκλείπει. Όχι ως κόμμα ή ως παράταξη, αυτό θα είναι το απότοκο. Την εμπιστοσύνη τους στην πολιτεία. Στους θεσμούς της, στο πολιτικό σύστημα και τους εκπροσώπους του. Τους πυλώνες εξουσίας της δημοκρατίας μας. Στη συλλογική δράση, στο «εμείς», στη συμμετοχή.

Και την εμπιστοσύνη αυτή, όχι ως ευχολόγιο, αλλά σφυρηλατώντας τη βάση για τη νέα εθνική ενότητα. Ειδικά στην κρίσιμη συγκυρία όπου η πολύπλευρη κρίση που βιώνουμε εργαλειοποιείται για να αποδώσει νέες – βολικές μικροπολιτικά – διαχωριστικές τομές. Νέα πεδία πόλωσης και διχασμού. Νέα συνθήματα και διλήμματα, που μπορεί να φέρνουν ψήφους, αλλά δεν φέρνουν μακροπρόθεσμη εθνική προοπτική.

Εμπιστοσύνη γύρω από τις λύσεις για τις μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας. Την κλιματική κρίση που τίθεται, πλέον, με απόλυτο τρόπο ως όρος επιβίωσης για τις επόμενες γενιές, αλλά και τη βιώσιμη ανάπτυξη με πρόσημο κοινωνικό και ανθρωπιστικό. Την υγειονομική πρόκληση που στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον που ζούμε σήμερα τείνει να αποτελέσει τη νέα κανονικότητα. Την 4^η βιομηχανική επανάσταση και τον τρόπο που η τεχνολογία αλλάζει την εργασία, την εκπαίδευση, την επανακατάρτιση, αλλά και την ποιότητα ζωής, τον ελεύθερο χρόνο, την κοινωνικοποίηση.

Εμπιστοσύνη, που είναι ο αναγκαίος παρονομαστής για τις μεγάλες αλλαγές που έχει ξανά ανάγκη η χώρα για να πάει μπροστά. Το πρόσημο και ο αριθμητής, δεν μπορεί να είναι άλλο, από το ΠΑΣΟΚ που προσέφερε, που δικαιώθηκε, που συνεχίζει. Το ΠΑΣΟΚ που ήταν και είναι πάντα δύναμη ελπίδας. Ήταν και είναι πάντα Κίνημα Αλλαγής.