«Το νερό δεν είναι εμπόρευμα – Είναι δικαίωμα»

Η πρόταση του ΠΑΣΟΚ για τη διαχείριση των υδατικών πόρων

Στην τοποθέτησή του στο πάνελ του Olympia Forum με θέμα «Προς ένα βιώσιμο μέλλον: η στρατηγική διαχείριση των υδάτινων πόρων», ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και υπεύθυνος του Κοινοβουλευτικού Τομέα Περιβάλλοντος, Μανώλης Χριστοδουλάκης, υπογράμμισε ότι η κλιματική κρίση έχει μετατρέψει το νερό σε ζήτημα ασφάλειας, ανθεκτικότητας και κοινωνικής συνοχής.

Ο κ. Χριστοδουλάκης τόνισε με έμφαση πως «το νερό είναι δημόσιο αγαθό και όχι εμπόρευμα ή πλατφόρμα κερδοσκοπίας» και ότι η πολιτεία οφείλει να εγγυάται την πρόσβαση όλων των πολιτών σε νερό ασφαλές, ποιοτικό και οικονομικά προσιτό.

Όπως σημείωσε, η σημερινή εικόνα στη χώρα είναι δραματική: τα αποθέματα του Μόρνου μειώθηκαν κατά 30% μέσα στο 2024, η στάθμη του ταμιευτήρα έπεσε κατά 40 μέτρα, ενώ το 50% του πόσιμου νερού χάνεται από διαρροές και κλοπές, ποσοστό υπερδιπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Την ίδια στιγμή, το 40% των υπόγειων υδάτων βρίσκεται σε κακή ποιότητα λόγω υφαλμύρωσης και ρύπανσης από νιτρικά, ενώ η εφαρμογή ζωνών προστασίας και συστημάτων παρακολούθησης της ποιότητας καθυστερεί αδικαιολόγητα.

Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ άσκησε σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση για τις καθυστερήσεις, την αδράνεια και τις λανθασμένες επιλογές της στη διαχείριση των υδάτων. «Η Ελλάδα έχει μείνει πίσω στις αναθεωρήσεις των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Ποταμών και Κινδύνου Πλημμύρας, που όφειλαν να έχουν ολοκληρωθεί από το 2021», ανέφερε χαρακτηριστικά, κάνοντας λόγο για «διαχειριστική ανικανότητα που κοστίζει στη χώρα».

Παράλληλα, κατήγγειλε την απαξίωση και υποβάθμιση των ΔΕΥΑ, οι οποίες εξαναγκάστηκαν σε υπερδανεισμό και υπερχρέωση λόγω του ενεργειακού κόστους, ενώ υφίστανται πιέσεις για συγχωνεύσεις που αφαιρούν την αυτοδιοικητική τους ανεξαρτησία.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην Κοινή Υπουργική Απόφαση για την τιμολόγηση του νερού, η οποία, όπως τόνισε, «παραδίδει τον έλεγχο του νερού στη ΡΑΑΕΥ – μια αρχή που δεν υπόκειται σε δημόσιο έλεγχο». Σύμφωνα με τον ίδιο, η μεταφορά αυτής της αρμοδιότητας οδηγεί σε απώλεια του κριτηρίου της τοπικότητας, αγνοεί τις ανάγκες των νησιωτικών και ορεινών περιοχών και εισάγει την υποχρεωτική ανάκτηση κόστους, που θα μεταφραστεί σε νέες αυξήσεις για τους πολίτες.

Αναφερόμενος στη σύσταση της ΟΔΥΘ Α.Ε. και την κατάργηση των ΤΟΕΒ, έκανε λόγο για πολιτική κεντρικοποίησης που αφαιρεί κρίσιμες αρμοδιότητες από τις τοπικές κοινωνίες. «Οι ΤΟΕΒ, παρά τα προβλήματά τους, έχουν αποδείξει ότι μπορούν να λειτουργούν αποτελεσματικά και κοινωνικά δίκαια, προσφέροντας φθηνότερο νερό στους αγρότες. Η κυβέρνηση, όμως, επιλέγει να τους αποδυναμώσει υπέρ μιας γραφειοκρατικής ανώνυμης εταιρείας», υπογράμμισε.

Ο τομεάρχης Περιβάλλοντος του ΠΑΣΟΚ επέκρινε επίσης τη μεταφορά της αρμοδιότητας για την κήρυξη περιοχών σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω λειψυδρίας στη ΡΑΑΕΥ, χωρίς τη συμμετοχή των Περιφερειών, γεγονός που αφαιρεί τη φωνή των τοπικών κοινωνιών από τη διαχείριση του νερού. Παράλληλα, επεσήμανε την απουσία διακρατικής συνεργασίας με τις γειτονικές χώρες για τη διαχείριση κοινών ποτάμιων λεκανών, όπως του Αώου, του Έβρου, του Άρδα και του Στρυμόνα, επισημαίνοντας ότι «η χώρα περιορίζεται σε δηλώσεις χωρίς ουσιαστικό σχέδιο».

Στη δεύτερη τοποθέτησή του, ο Μανώλης Χριστοδουλάκης παρουσίασε το πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής για το νερό που προτείνει το ΠΑΣΟΚ, τονίζοντας ότι η διαχείριση των υδάτων πρέπει να βασίζεται στη γνώση, τη διαφάνεια και τη βιωσιμότητα. Το ΠΑΣΟΚ εισηγείται τη δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος καταγραφής και συνεχούς παρακολούθησης των υδατικών πόρων, ώστε η χώρα να γνωρίζει με ακρίβεια τις ανάγκες και τις δυνατότητές της.

Παράλληλα, προτείνει την ουσιαστική αξιοποίηση των Σχεδίων Διαχείρισης Υδάτων, με σύνδεση των προβλεπόμενων έργων ανά υδατικό διαμέρισμα και χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Προτεραιότητα, όπως σημείωσε, πρέπει να δοθεί σε φράγματα, λιμνοδεξαμενές και έργα τεχνητού εμπλουτισμού, με σεβασμό στους οικολογικούς δείκτες.

Ο βουλευτής στάθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη εκσυγχρονισμού των δικτύων ύδρευσης, καθώς το 50% του πόσιμου νερού εξακολουθεί να χάνεται από διαρροές και κλοπές. Παράλληλα, ζήτησε την εφαρμογή μέτρων πρόληψης της ρύπανσης, με καθορισμό ζωνών προστασίας γύρω από υδροληψίες, έλεγχο λυμάτων και περιορισμό της ανεξέλεγκτης χρήσης αγροχημικών.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στην ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση του νερού, μέσα από την αξιοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων για άρδευση και τον τεχνητό εμπλουτισμό υδροφόρων οριζόντων, ώστε να διασφαλιστεί η επάρκεια και η ανθεκτικότητα των αποθεμάτων.

Κλείνοντας, ο Μανώλης Χριστοδουλάκης υπογράμμισε ότι η Ελλάδα χρειάζεται μια ολοκληρωμένη, εθνική στρατηγική για το νερό, με τη συμμετοχή της επιστημονικής κοινότητας, την ενίσχυση του Εθνικού Συμβουλίου Υδάτων και τη δημιουργία μιας Ανεξάρτητης Αρχής για το Νερό, που θα σχεδιάζει, θα αδειοδοτεί και θα ελέγχει τη χρήση του με διαφάνεια και κοινωνική λογοδοσία.

«Το νερό είναι δικαίωμα όλων και όχι προνόμιο λίγων», κατέληξε.