Πριν από λίγες μέρες, παραιτήθηκε ο Καγκελάριος της Αυστρίας Κουρτς, μετά από εισαγγελικές έρευνες εναντίον του για διαφθορά. Στην πραγματικότητα, με την καταγγελία ότι αξιοποίησε «δημόσιο χρήμα» για να χρηματοδοτηθούν χειραγωγημένες δημοσκοπήσεις και εγκωμιαστικά για τον ίδιο άρθρα στον τύπο, με αντάλλαγμα την αγορά διαφημιστικού χώρου.

Και στην Ελλάδα νιώσαμε λίγο αμήχανα. Γιατί κάτι μας θύμισε. Γιατί δεν πάει πολύς καιρός από τις δικές μας, υπερπολλαπλάσιου κόστους, «λίστες Πέτσα», και τις συνακόλουθες αγιογραφίες της κυβέρνησης, από μεγάλη μερίδα των μέσων ενημέρωσης, αναντίστοιχες με τη ζοφερή αντικειμενική πραγματικότητα. Γιατί μόλις πρόσφατα η Ελλάδα κατατάχθηκε τρίτη από το τέλος, στην ετήσια έκθεση του Reuters, μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών, ως προς την αξιοπιστία των ΜΜΕ, και με την εμπιστοσύνη του κόσμου σε αυτά να βαίνει συνεχώς μειούμενη.

Και γιατί τελικά, η ποιότητα της ενημέρωσης, ο κρίσιμος ρόλος του τύπου και όλων των μέσων, δεν τυγχάνει απλώς μία θέση στην – έτσι κι αλλιώς πλούσια – διαθέσιμη αντιπολιτευτική ατζέντα. Αλλά πολύ περισσότερο, εγείρει ζητήματα δημοκρατίας, θωράκισης και λειτουργίας των θεσμών, του κοινοβουλευτισμού, του πολιτικού συστήματος. Και ειδικά μετά την κρίση της τελευταίας δεκαετίας, όπου συνειδητά ορισμένοι επένδυσαν, μέσω του δήθεν αντισυστημισμού, στην απαξίωση της κοινοβουλευτικής και πολιτικής λειτουργίας. Δηλητηριάζοντας την κοινωνική συνοχή και αλλοιώνοντας την αξιοπιστία των θεσμών που καλούνται να την ανοικοδομήσουν εκ νέου.

Ακριβώς σε αυτή τη συγκυρία, η διαφάνεια της λειτουργίας των μέσων ενημέρωσης, η πάταξη κάθε μορφής διασύνδεσης ή συσχέτισης αυτών, ή και άλλων συστημικών συμφερόντων με την εκάστοτε πολιτική εξουσία, οφείλει να είναι κυρίαρχη και οριζόντια πολιτική προτεραιότητα όλων. Γιατί ακόμα και αν δεν υπάρχει η απαιτούμενη ευθιξία, όπως στην περίπτωση της Αυστρίας, είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρχει το αναγκαίο θεσμικό πλαίσιο και οι μηχανισμοί ελέγχου, οι οποίοι, υπερβατικά και απαγκιστρωμένοι από τη μικροπολιτική υποκειμενικότητα ή ιδιοτέλεια, να περιγράψουν ξανά με σαφήνεια όλες αυτές τις κρίσιμες διαχωριστικές γραμμές μεταξύ των θεσμικών αλλά και των άτυπων εξουσιών που αποτελούν τους πυλώνες της δημοκρατίας μας. Αλλιώς μαζί με αυτούς, θα καταρρεύσει και η ίδια.

Στην πολιτική του διαδρομή, το ΠΑΣΟΚ έβαλε τα δικά του κρίσιμα λιθαράκια για τη νομοθετική θωράκιση της διαφάνειας στη λειτουργία της ενημέρωσης. Με πιο πρόσφατες τις κυβερνητικές του πρωτοβουλίες ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες της δημοσιονομικής κρίσης. Το πλήρωσε πολιτικά, όταν στοχοποιήθηκε επικοινωνιακά από όλους. Και το πληρώνει ακόμα και σήμερα, σωρεύοντας τόνους συντεταγμένης λάσπης στο βωμό του καλοστημένου τεχνητού διπόλου.

Αλλά μαζί με το «κόστος», μας άφησε μία πλούσια και ανεκτίμητη παρακαταθήκη. Στα ζητήματα διαφάνεια, λογοδοσίας, θεσμικής λειτουργίας, να μην υπάρχουν για εμάς προϋποθέσεις, «ναι μεν αλλά», μισόλογα κρυμμένα πίσω από το μικροκομματικό συμφέρον. Να δηλώνουμε καθαρά και με κάθε τρόπο, πως εμείς θα είμαστε μπροστάρηδες στην προσπάθεια να χυθεί άπλετο φως παντού. Αυτονόητο, λοιπόν, πως αυτό θα κάνουμε και τώρα. Στη διερεύνηση σκιών στη διαχείριση κονδυλίων για τον τρόπο λειτουργίας της ενημέρωσης και τις προσπάθειες χειραγώγησης τους. Για όποια περίσταση και αν αφορά, για όποια περίοδο, με όποιο κόστος. Όπως είπαμε, χωρίς αστερίσκους.

Γιατί μόνο έτσι, θα χτίσουμε ξανά μία νέα σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών, της πολιτείας και του πολιτικού συστήματος. Θα βάλουμε νέες βάσεις για την εμβάθυνση της δημοκρατίας, τη λογοδοσία και τη συμμετοχικότητα. Στοιχεία κρίσιμα και αναγκαία για τις μεγάλες προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας.