Η κλιματική κρίση δεν χωρά σε καθυστερήσεις, ούτε σε ημίμετρα. Η πολιτική πρέπει να σηκώσει το βάρος της — με νομοθέτηση, με δεσμεύσεις, με λογοδοσία. Η πράσινη μετάβαση και η κλιματική προσαρμογή, ή θα είναι δίκαιες, ή απλώς δεν θα υπάρξουν.

Στην 30η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP 30), ως Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, στο Belém της Βραζιλίας, την πρώτη φορά που λαμβάνει χώρα στην καρδιά του Αμαζονίου, που τόσο έχει πληγεί από την κλιματική μεταβολή.

_______________________________________________

Βρισκόμαστε σήμερα, σε μια συνθήκη όπου οι συγκεντρώσεις αερίων του θερμοκηπίου και η θερμότητα των ωκεανών συνέχισαν να αυξάνονται, σημειώνοντας επίπεδα ρεκόρ το 2024 και διατηρώντας αυτή την τάση και το 2025, και την ώρα που η άνοδος της θερμοκρασίας παγκοσμίως έχει ξεπεράσει τον 1,5 °C σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή.

Το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP) επιβεβαίωσε ότι οι παγκόσμιες εκπομπές αυξήθηκαν κατά 2,3% το προηγούμενο έτος, κυρίως λόγω της ανόδου σε Ινδία, Κίνα, Ρωσία και Ινδονησία. Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) έφτασαν τα 57,7 δισεκατομμύρια τόνους πέρυσι, επιβεβαιώνοντας ότι βρισκόμαστε μακριά από την πορεία που απαιτείται για την τήρηση των δεσμεύσεων της Συμφωνίας του Παρισιού.

Η έκθεση του UNEP για τις παγκόσμιες εκπομπές του 2024 επεσήμανε ότι δεν υπήρξε πρόοδος· αντίθετα, οι εκπομπές αυξήθηκαν κατά 1,2 %, ενώ με τους υφιστάμενους εθνικούς στόχους, η μείωση των εκπομπών έως το 2030 αναμένεται να είναι μόλις 5,9 % — όταν χρειάζεται 43 % για να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας στον 1,5°C. Την ίδια ώρα, η οπισθοδρόμηση στις κλιματικές πολιτικές είναι εμφανής: ενώ το διάστημα 2019–2021 υιοθετήθηκαν πάνω από 300 νέες πολιτικές μετριασμού και προσαρμογής, το 2024 ο αριθμός αυτός μειώθηκε δραματικά — μόλις 50 νέες πρωτοβουλίες παγκοσμίως.

Στην COP 30, που διεξάγεται στο Belém της Βραζιλίας (10–21 Νοεμβρίου 2025), έχει τεθεί μια σαφής στοχοθεσία: η δράση απέναντι στα ευχολόγια.

Είναι η πρόταση της “Action Agenda”, που οργανώνεται γύρω από έξι θεματικούς άξονες:

– μείωση εκπομπών (mitigation),

– προσαρμογή (adaptation),

– τεχνολογία,

– χρηματοδότηση,

– ενδυνάμωση δυνατοτήτων (capacity-building) και

– συμπερίληψη όλων των κοινωνικών ομάδων, με έμφαση σε νέους, γυναίκες και τοπικές κοινότητες.

Ωστόσο, ενώ η ατζέντα είναι φιλόδοξη, τα αποτελέσματα παραμένουν προβληματικά.

Οι μεγάλες ρυπογόνες δυνάμεις απουσιάζουν, δεν αναλαμβάνουν το βάρος που τους αναλογεί και επιδεικνύουν, κατά περιπτώσεις, έναν ιδιότυπο περιβαλλοντικό αναθεωρητισμό. Και ακόμη και μεταξύ των κρατών που συμμετέχουν, οι μεταρρυθμιστικές νομοθετικές κινήσεις είναι αναιμικές.

Εμείς, ως Έλληνες, ως κοινοβουλευτική αντιπροσωπεία δηλώνουμε ότι δεν αρκεί να συζητάμε — πρέπει να νομοθετούμε, πρέπει να δρούμε.

Χρειαζόμαστε:

– Δεσμευτικά μέτρα για τη μείωση εκπομπών στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης — όχι απλώς στόχους προς το 2030 και 2040 χωρίς σαφείς μηχανισμούς εφαρμογής.

– Διασφάλιση δίκαιης μετάβασης, ώστε κανείς να μην μείνει πίσω — ιδίως οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, οι περιοχές που πλήττονται πρώτες από την κλιματική αλλαγή, οι νησιωτικές και απομακρυσμένες περιοχές.

– Πίεση στους διεθνείς εταίρους: οι χώρες που ευθύνονται περισσότερο για τις εκπομπές πρέπει να αναλάβουν αναλογικά μεγαλύτερες ευθύνες — χρηματοδοτικές, τεχνολογικές και πρακτικές.

Η κλιματική κρίση δεν χωρά σε καθυστερήσεις ούτε σε ημίμετρα. Η πολιτική πρέπει να σηκώσει το βάρος της — με νομοθέτηση, με δεσμεύσεις, με λογοδοσία.

Η COP 30 μπορεί να αποτελέσει σταθμό, αλλά μόνο αν η ατζέντα της πάψει να είναι διακήρυξη και γίνει εργαλείο.

Η ώρα των αποφάσεων είναι τώρα — δεν υπάρχει αύριο για καθυστέρηση. Η πράσινη μετάβαση και η κλιματική προσαρμογή, ή θα είναι δίκαιες, ή απλώς δεν θα υπάρξουν.